کد مطلب:40858 شنبه 1 فروردين 1394 آمار بازدید:30

گنجینه پرسمان » تاريخ و سيره

آيا امام علي باقتل عثمان موافق بود

از مجموع سخنان علي در نهج البلاغه بر مي آيد كه بر روش عثمان سخت انتقاد داشته است و گروه انقلابيون را ذي حق مي دانسته است. درعين حال، قتل عثمان را در مسند خلافت به دست شورشيان با مصالح كلي اسلامي منطبق نمي دانسته است. پيش از آنكه عثمان كشته شود، علي اين نگراني را داشته است و به عواقب وخيم آن مي انديشيده است. اينكه جرايم عثمان در حدي بودكه او را شرعاً مستحق قتل كرده بود يا نه و ديگر اينكه آيا موجبات قتل عثمان را بيشتر اطرافيان خود او به عمد يا به جهل فراهم كردند و همة راه ها را جز راه قتل عثمان بر انقلابيون بستند، يك مطلب است و اينكه قتل عثمان به دستور شورشيان در مسند خلافت به مصلحت اسلام و مسلمين بود يا نبود، مطلب ديگر است.
از مجموع سخنان علي بر مي آيد كه آن حضرت مي خواست عثمان راهي را كه مي رود رها كند و راه صحيح عدل اسلامي را پيشه نمايد و در صورت امتناع، انقلابيون او را بر كنارو احياناً حبس كنند و خليفه اي كه شايسته است روي كار بيايد؛ آن خليفه كه مقام صلاحيتدار است بعد ها به جرايم عثمان رسيدگي كند و حكم لازم را صادر نمايد.
لهذا علي نه فرمان به قتل عثمان داد ونه او را عليه انقلابيون تاييد كرد. تمام كوشش علي در اين بود كه بدون اينكه خوني ريخته شود، خواسته هاي مشروع انقلابيون انجام شود؛ يا عثمان خود عليه روش گذشته خود انقلاب كند و يا كنار رود و كار را به اهلش بسپارد .علي درباره دو طرف اينچنين قضاوت كرد:
«اِسْتَاْثَرَ فَاَساءَ الْاَثَرَةَ وَجَز عْتُمْ فَاَساْتُمُ الْجَزَعَ.» (نهجالبلاغه، خطبه 30)
[عثمان روش مستبدانه پيش گرفت، همه چيز را به خود و خويشاوندان خود اختصاص داد و به نحو بدي اين كار را پيشه كرد و شما انقلابيون نيز بيتابي كرديد و بد بيتابي كرديد.]
آنگاه كه به عنوان ميانجي، خواسته هاي انقلابيون را براي عثمان مطرح كرد، نگراني خود را از اينكه عثمان در مسند خلافت كشته شود و با ب فتنه اي بزرگ براي مسلمين باز شود، به خود عثمان اعلام كرد.

---

مجموعه آثار شهيد مطهري ج14 ـ سيري در نهج البلاغه صفحه: 480
شهيد مطهري